
همانطور که میدانید در بسیاری از کشورهایی که دارای مخازن نفت و گاز و انرژی هستند، یکی از دغدغههای اصلی خام فروشی است. فروش نفت و گاز به صورت خام درآمد بسیار پایینی نسبت به تبدیل منابع از طریق صنایع و تجهیزات پتروشیمی دارد.
از این رو در کشورهای پیشرفته به لحاظ علمی، سرمایه گذاریهای عظیمی در بخش صنایع پتروشیمی صورت گرفته است.
کشورهایی که در این زمینه دارای رتبههای علمی هستند و جایگاه ویژهای دارند با در اختیار گرفتن منابع انرژی به صورت خام، آنها را تبدیل به مواد اولیه در بسیاری از صنایع میکنند و از این رو تولیدات صنعتی که ارزش افزوده فراوانی خواهند داشت جایگزین مواد خام نفتی میشوند.
اما ساخت مجموعههای بزرگ پتروشیمی نیازمند در اختیار داشتن و تامین تجهیزات پیشرفته و پیچیده است که توسط شرکتهایی در سراسر جهان تولید میشود و امروزه ایران نیز توانایی بومی سازی برخی از این تجهیزات پتروشیمی را کسب کرده است.
برای احداث کارخانههای بزرگ پتروشیمی نیاز به تجهیزات پتروشیمی بسیاری است که هر یک از این تجهیزات به سرمایهگذاری بالایی احتیاج دارد. در هر صورت ورود به این بخش که در دستهبندی صنایع بزرگ و پتروشیمی قرار میگیرد، برگشت مالی بسیار بالایی خواهد داشت. از اینرو شرکتهای بزرگ تولیدکننده تجهیزات صنعتی علاقهمند هستند که در کشورهای نفتخیز سرمایهگذاری کنند و با ساخت پالایشگاهها و کارخانههای عظیم تبدیل مواد نفتی، به سودهای کلان دست پیدا کنند.
برخی از تجهیزات پتروشیمی روز عبارتاند از: ژنراتورها، سانتریفوژها، شیرهای کنترل، برجهای خنککن صنعتی، فشارشکنها، شیرآلات صنعتی، مخزنها، انواع مبدلها، پمپها و ... که تماماً در دستهبندی اتصالات صنعتی قرار میگیرند. هر کدام از این تجهیزات در بخش خاصی به کار گرفته میشوند و عمل متفاوتی را انجام میدهند که در نهایت با مجموعهسازی و احداث کارخانههای صنعتی مواد خام اولیه نفتی تبدیل به مواد اولیه پتروشیمی برای تولیدات در سایر بخشهای صنعتی میشوند.
استفاده و ساخت هر کدام از این تجهیزات نیازمند تحقیقات علمی فراون است، زیرا اغلب این تجهیزات پتروشیمی در تماس با مواد شیمیایی گوناگون با خواص اسیدی و یا بازی مختلفی هستند و چگالی متفاوت مواد و قابلیت اشتعال آنها و نیاز به عایق بودن تجهیزات بسیار جدی و ضروری است.
در واقع درجهبندی کیفی هر یک از این تجهیزات و اتصالات صنعتی بر اساس کارایی آنها در مواجهه با مواد گوناگون نفتی تعیین میشود.
نکتهای که وجود دارد این است که برخی از این تجهیزات پتروشیمی به دلیل اینکه در مواجهه و تماس مستقیم با مواد اسیدی و کاتالیزگرهای مختلف هستند ممکن است به مرور زمان دچار خوردگی و فرسایش شوند. از این رو اپراتورهای صنعتی وظیفه دارند تا در بازههای زمانی مشخص تمامی تجهیزات نفت و گاز را کنترل کنند و در صورت نیاز آنها را تعمیر یا تعویض نمایند.
مخزن ها نیز از جمله تجهیزات صنعتی هستند که پروسهای کاملاً مجزا و متفاوت برای تولید آنها وجود دارد. مخازن صنعتی به دو دسته مخزنهای تحت فشار و مخازن ذخیرهای تقسیم میشوند. مخزنهای تحت فشار وظیفه دارند تا مواد و تولیدات شیمیایی را در دما و فشار مورد نظر طراحان نگهداری کنند.
اما یکی از تجهیزاتی که بیشترین کاربرد در صنایع نفت و گاز و صنایع پتروشیمی را دارند شیرآلات صنعتی هستند. تصور نمایید خط لولهای بسیار عظیم که قرار است مواد نفتی را در بخشهای مختلف فراوری و منتقل نماید به چه تعدادی از شیرآلات صنعتی نیاز خواهد داشت.
شیرآلات صنعتی وابسته به مقاومت آنها و میزان دِبی خروجی مواد مایع از آنها دستهبندی میشوند. امروزه در چنین صنایع بزرگی از شیرآلات اتوماتیک که دارای ضرایب بالای امنیتی باشند استفاده میشود. این شیرآلات توسط اپراتورها به صورت دستی و سیستمهای الکترونیکی به صورت خودکار هدایت و کنترل میشوند.
در کنار هر یک از این شیرآلات و مخازن صنعتی، اتصالات صنعتی بسیاری برای تبدیل خط لولهها در اندازههای بزرگتر یا کوچکتر هم نیاز است. کلیه تجهیزات پتروشیمی فقط در کنار یکدیگر میتوانند مواد خام نفتی را تبدیل به مواد اولیه مورد نیاز برای صنایع مختلف کنند.