شیر پروانه ای
شیر پروانه ای نوعی از شیرآلات صنعتی چرخشی است. دریچه شیرهای پروانه ای به شکل یک صفحه می‌باشد که با چرخشی ۹۰ درجه وضعیت شیر را در حالتی باز یا بسته قرار خواهد داد. الاستومرها یکی از موارد اصلی برای آب بندی تجهیزات صنعتی به حساب می‌آیند، همچنین معروفیت اصلی شیر پروانه ای هم به دلیل این بود که این شیر ها به سرعت با الاستومرهای آغازگر آب بندی شده و برای قطع سریع جریان آماده می‌شوند. کاربرد اصلی این نوع شیرها در شبکه‌های آبرسانی و تجهیز صنایع آب و فاضلاب است.
پس از آنکه استفاده الاستومرهای مقاوم شیمیایی مرسوم و در دسترس قرار گرفت، شیرهای پروانه ای هم در بخش‌های مختلف صنعت پیشرفت کرد و به صنایع مختلف وارد شد. الاستومرهای مقاوم شیمیایی چندین ویژگی اصلی دارند :
۱- باید در برابر خوردگی مقاوم باشند و شیر را مقاوم کنند
۲- در برابر سیالاتی که خاصیت سایندگی دارند مقاومت داشته و شیر را هم مقاوم سازد
۳- پایداری کافی و قابلیت ارتجاعی داشته باشد
۴- باید تا حدودی نرم باشد و به مرور زمان هم سخت نشود.
نداشتن هر کدام از ویژگی‌های ذکر شده باعث می‌شود تا الاستومر ذکر شده مناسب نباشد و احتمال به وجود آوردن خرابی را افزایش دهد.
شیر مخروطی یا شیر پلاگ
این نوع شیرآلات از تجهیزات صنایع نفت و گاز و پتروشیمی هستند که برای قطع کامل و وصل کامل جریان‌های گازی و مایع استفاده و نصب می‌شوند. این نوع شیرآلات صنعتی، نوعی پیشرفته‌تر و تکامل یافته‌تر از شیرهای سماوری هستند که در زمان‌های گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفتند. وقتی شیرآلات مخروطی در حالت وصل کامل قرار بگیرند، جریان موجود در یک لوله بدون برخورد با دریچه و یا خود شیر، در مسیری مستقیم به‌راحتی جریان پیدا می‌کند. در بعضی موارد این شیرآلات صنعتی ممکن است باعث به‌وجود آمدن میزان اندکی افت فشار شوند. شیرهای پلاگ یا همان مخروطی به صورت چرخشی و ۹۰ درجه به چرخش در می‌آیند، زمانی که در زاویه ۰ درجه قرار می‌گیرند، جرایان کاملا باز و زمانی که شیر در زاویه ۹۰ درجه باشد، جریان به صورت کامل قطع شده است.
شیر گلوله‌ای یا توپکی
شیرآلات گلوله‌ای را می‌توان به عنوان نوعی از شیرآلات مخروطی معرفی کرد با این تفاوت که دریچه آن‌ها به صورت یک توپک است. توپک استفاده شده در این نوع شیرها به‌گونه‌ای قرار گرفته است که محل نشیمنگاه شیر با توپک کاملا مدور می‌باشد. این ویژگی شیرهای گلوله‌ای باعث شده تا فشار نشیمنگاهی، در تمامی نقاط شیر به صورت یکنواخت وارد شود.
عموما این گونه از شیرآلات صنعتی دارای نشیمنگاهی نرم هستند تا به‌راحتی بر روی توپک قرار گیرند. شیرهای گلوله‌ای یا همان توپکی از نظر عملکرد، کارایی و آب بندی، شیرهای بسیار مناسبی هستند.
برای کاهش مخارج و مقرون به صرفه بودن ساخت این نوع از شیرآلات صنعتی، عموما با مجرای اصلی کوچک شده و با شکل و جریانی ونتوری که تقریبا به مقدار سه چهارم سایز لوله اصلی است، ساخته می‌شوند. عملکرد این شیرها بسیار شبیه به شیرهای مخروطی است، با این تفاوت که شیرآلات گلوله‌ای با یک گردش ۴۵ درجه‌ای کاملا باز و یا کاملا بسته می‌شوند. این شیر به‌گونه‌ای طراحی شده است که نشیمنگاه آن کم است و قطعات مختلف با حرکت بر روی هم، یکدیگر را روغن کاری می‌کنند.
