فراوردههای نفتی امروزه علاوه بر استفادههای قبلی خود در زمینههایی مانند سوخت وسائط نقلیه، روغن موتور و سایر موارد در تولید بسیاری دیگر از قطعات مورد نیاز ساخت خودروها، نقش مهمی دارند. همچنین از فراوردههای نفتی برای تامین سوخت موشکهای هدایت شونده، سفینههای ماهوارهبر و گاها در ساخت قطعات داخلی آنها بهکار میرود. برای استفاده از فراوردهها نیاز است که تجهیزات نفت و گاز مخصوص این حوزه بهکارگیری شود.
تقسیمبندی تجهیزات گاز
تجهیزات گاز به دو دسته کلی تجهیزات ثابت و تجهیزات دوار تقسیم بندی میشوند. تجهیزات ثابت به آن دسته از تجهیزات گاز گفته میشود که هیچ گونه حرکتی از خود ندارد و مواردی مانند وسلها و کانترها جز این دسته از تجهیزات هستند. این نوع از تجهیزات فقط بر اساس تأثیر عوامل بیرونی مانند فشار داخلی و خارجی، وزن، انقباض، انبساط و تنشهای حرارتی قرار دارند. این تجهیزات نقطه مقابل تجهیزات دوار هستند و هیچ گونه عامل یا قسمت متحرکی در آنها وجود ندارد.
اما تجهیزات دوار به وسایلی گفته میشود که با سرعتهای مختلف یا در حالتهای مختلفی مانند رفت و برگشتی عمل میکنند. پمپها، توربینها و کمپرسورها نمونههایی از تجهیزات گاز دوار محسوب میشوند. فرایند نصب، تنظیمات و بهرهبرداری از تجهیزات دوار بسیار حساس است و در تمامی مراحل کار باید تمامی دستورالعملها به دقت و به صورت منظم اجرا گردد.
انواع تجهیزات دوار
- پمپ
یکی از تجهیزات دوار پمپ است. پمپ به دستگاهی اطلاق میشود که انرﮊی مکانیکی را از عامل خارجی دریافت کرده و به سیالی که از آن عبور میکند، منتقل میسازد. - کمپرسور
کمپرسور نوع دوم تجهیزات دوار است که یکی از وظایف آن فشرده کردن سیالات میباشد. کاربرد دیگر کمپرسورها فشرده کردن هوا و ارسال آن به سمت قسمتهای احتراقی است. - توربین
توربینها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام نقش و وظیقه خاص خود را دارند. توربین گاز، توربین بخار، توربین بادی و توربین آبی پرکاربردترین نوع توربینها در تجهیزات گاز و صنایع پتروشیمی هستند.
توربین گاز نیز یک ماشین دوار می باشد که با انرژی گاز هایی که در فرایند احتراق ایجاد می گردند کار می کند. توربینها دارای یک کمپرسور برای فشرده سازی هوا، محفظهای برای احتراق که انرژی این احتراق از مخلوط کردن هوا با سوخت ایجاد میگردد و در نهایت یک توربین برای تبدیل انرژی گازهای داغ شده و فشرده سازی آنها برای تبدیل انرژی مکانیکی میباشد.